Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Katowicach działa na podstawie ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska (tekst jednolity Dz.U. z 2013 r. poz. 686), a także ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewódzie i administracji rządowej w województwie (j.t. Dz.U 2016 r. poz. 1688).

Wojewódzki Inspektorat zapewnia realizację zadań Śląskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Katowicach, zawartych w ustawach i aktach wykonawczych oraz ogólnych kierunkach działania organów Inspekcji Ochrony Środowiska wg zasad określonych przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska i Wojewodę Śląskiego.

Śląski Wojewódzki Inspektor wykonuje w imieniu Wojewody Śląskiego zadania Inspekcji Ochrony Środowiska określone w ustawach i aktach wykonawczych, a także w oparciu o ogólne kierunki działalności określone przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska.

Śląski Wojewódzki Inspektor samodzielnie realizuje budżet Wojewódzkiego Inspektoratu w oparciu o przepisy odnoszące się do jednostek budżetowych.